Katyń – zachować w pamięci

Jednym z największych koszmarów systemu sowieckiego jest mania legalnego likwidowania ofiar,
nie wystarczy komuś strzelić w łeb, trzeba jeszcze żeby o to na procesie pięknie poprosił.

    Cytowany fragment z książki „Inny świat”, jednego z najważniejszych przedstawicieli polskiej literatury XX wieku, więźnia sowieckich łagrów Gustawa Herlinga-Grudzińskiego ukazuje bezmiar okrucieństwa, przemocy i zagłady jak spotkała tysiące Polaków na Wschodzie w latach drugiej wojny światowej. Symbolem tego niewyobrażalnego aktu barbarzyństwa i pogardy wobec człowieka i jego godności była Zbrodnia Katyńska.

    Tej trudnej dziejowej historii poświęcone zostało spotkanie jakie odbyło się 24 kwietnia 2019 r.
w Książnicy Zamojskiej im. S. K. Zamoyskiego z udziałem Marka Splewińskiego – prezesa Stowarzyszenia Zamojska Rodzina Katyńska. Uczestniczyli w nim członkowie senioralnej grupy bibliotecznej: Fryderyk Choma, Zofia Kot, Alicja Niścior, Władysław Rycaj, Anna Sztrum, Krystyna Szykuła, Anna Winniak, Anna Ząbek oraz Iwona Proczka (opiekun grupy) i Krystyna Rybińska-Smyk, reprezentujące Zamojskie Centrum Wolontariatu.

    Rozpoczynając spotkanie, oprócz przedstawienia osoby prelegenta i celu rozmowy – upamiętnienia 79. rocznicy masowych zbrodni komunistycznych popełnionych przez funkcjonariuszy NKWD, zachęciłam także wszystkich do włączenia się w rozmowę z naszym gościem. Podzielenia się własną wiedzą - wspomnieniami i informacjami zachowanymi w naszej świadomości m.in. na podstawie ustnych przekazów o minionych, jakże bolesnych dla polskiego narodu wydarzeniach historycznych.

    Prezes Zarządu Zamojskiej Rodziny Katyńskiej Marek Splewiński opowiedział słuchaczom o bogatej działalności reprezentowanego Stowarzyszenia. Mówił o podejmowanych inicjatywach służących utrwalaniu w świadomości kolejnych pokoleń prawdy o zbrodni katyńskiej: organizacji wyjazdów na Katyńskie Nekropolie, dokumentowaniu i relacjonowaniu tych pełnych emocji i wzruszeń wizyt w miejscach okrutnej zbrodni, inicjatywach budowy pomników i pamiątkowych płyt, organizowanych uroczystościach patriotycznych, różnorodnych akcjach i działaniach edukacyjnych prowadzonych z dziećmi i młodzieżą. Zwrócił uwagę na coraz trudniejszą pracę, również historyków,
w dalszym odkrywaniu prawdy na temat wydarzeń jaki rozegrały się w Kozielsku, Starobielsku, Ostaszkowie, Bykowni i innych miejscach sowieckich zbrodni. Upływający czas, odchodzenie pokolenia świadków oraz wciąż niepełny dostęp do archiwów, z całą pewnością nie ułatwiają działań w tym względzie.

Dlatego, tak ważne jest propagowanie wiedzy o tych tragicznych wydarzeniach spowodowanych sowieckim totalitaryzmem. Mówić o nich należy nie tylko dla zachowania jej w pamięci kolejnych pokoleń, ale również dla ważnej refleksji i po to, by ponownie prawdziwego znaczenia nabrało stwierdzenie, że „historia jest nauczycielką życia”.

Halina Zielińska